Bệnh loét áp tơ miệng hay còn gọi là bệnh nhiệt miệng là một bệnh thường gặp, có đến khoảng 20% dân số bị nhiệt miệng thường xuyên. Bệnh thường phát vào mùa nóng và có tính chất chu kỳ, nghĩa là nếu người nào đã bị 1 lần có thể sẽ tiếp tục bị lại sau khoảng thời gian nhất định. Bệnh gây nhiều khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng đến lối sống, sinh hoạt và hiệu quả công việc.
Danh mục
Loét áp tơ miệng là gì?
Loét aphthe (áp-tơ) miệng là tổn thương loét đau ở miệng với vết loét nhỏ dưới 1cm, hình bầu dục hoặc tròn có bờ màu đỏ. Vị trí thường thấy ở phần niêm mạc phía trong của miệng. Khoảng 20 – 40% dân số bị loét áp tơ ít nhất một lần trong đời, nhiều người có thể bị tái phát rất nhiều đợt. Bệnh xảy ra nhiều nhất ở tuổi thanh thiếu niên và ít gặp hơn ở người lớn tuổi. Người da trắng, người có điều kiện kinh tế xã hội cao dễ mắc bệnh hơn. Bệnh không lây truyền.
Nguyên nhân gây loét áp tơ miệng
Nguyên nhân chính xác của nhiệt miệng (loét aphthous) chưa được biết rõ, một số nguyên nhân phỏng đoán bao gồm:
- Triệu chứng thiếu vitamin B12, sắt, axit folic
- Thể chất chấn thương
- Đột ngột giảm cân
- Dị ứng thức ăn
- Phản ứng của hệ miễn dịch
Cũng có giả thiết cho rằng nhiệt miệng là một bệnh tự miễn, tức là cơ thể tự sinh dị nguyên, phản ứng kháng nguyên – kháng thể xảy ra ở niêm mạc miệng tạo nên một vùng tổn thương hoại tử. Vùng hoại tử nhanh chóng vỡ ra tạo thành ổ loét, đồng thời trong miệng luôn luôn ẩm ướt do nước bọt nên vết loét rất lâu lành. Cơ chế này cũng giải thích được hiện tượng các lần bệnh diễn ra rất giống nhau.
Triệu chứng bệnh loét áp tơ miệng
Bệnh nhiệt miệng có nhiều thể khác nhau nhưng triệu chứng thường bắt đầu bằng cảm giác ngứa ran hoặc nóng tại vùng sắp bị, sau đó tiến triển theo chu kỳ:
1.Giai đoạn đầu
Xuất hiện các điểm tổn thương, có thể là một điểm hoặc nhiều điểm trong niêm mạc miệng với đặc điểm là những nốt nhỏ 1 –2 mm hơi rắn và hơi gồ lên mặt niên mạc, hơi đau. Sau vài ngày các điểm này lớn dần bên trong có dịch viêm nổi phồng căng bóng hoặc vỡ rất nhanh để lại ổ hoại tử.
2.Giai đoạn ổ hoại tử
Khi các mụn nước vỡ, hình thành ổ hoại tử là những đốm to 2 – 3 mm màu vàng nhạt, xơ dai bám phủ trên mặt, mảng hoại tử này sẽ tan rã dần thành dịch viêm hòa lẫn vào nước bọt và đi xuống đường tiêu hóa, giai đoạn này thường ngắn, chỉ kéo dài 1- 2 ngày hoặc ngắn hơn nữa.
3.Giai đoạn ổ loét
Đây là giai đoạn kéo dài nhất, thường từ 5 – 7 ngày, có thể tới 15 ngày hay lâu hơn nữa. Thông thường bệnh nhân không chú ý, khi thấy ăn mặn xót và nói đau mới phát hiện thì bệnh đã tiến triển tới giai đoạn này.
Thông thường nếu không có biến chứng các vết loét tự lành không để lại sẹo sau 7 – 10 ngày, bệnh nhân ăn uống sinh hoạt bình thường, rồi lại tái diễn đợt khác tương tự. Tùy từng người, và trên cùng một người bệnh cũng tùy từng thời gian mà thời gian lành bệnh dài ngắn khác nhau.
Cách điều trị bệnh loét áp tơ miệng
Viêm miệng nhỏ thường không cần điều trị mà có xu hướng tự biến mất trong 1-2 tuần. Tuy nhiên, những vết loét lớn, dai dẳng hoặc bất thường thường cần được chăm sóc y tế. Có rất nhiều phương án điều trị:
- Súc miệng: súc bằng nước súc miệng có chứa dexamethasone steroid để giảm đau và viêm hoặc lidocaine để giảm đau.
- Uống thuốc: bệnh nhân cần uống thuốc khi bị loét miệng nặng hoặc các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
- Đốt vết loét: bác sĩ sử dụng một dụng cụ hoặc chất hóa học để đốt cháy, làm khô hoặc phá hủy mô.
- Bổ sung dinh dưỡng: bác sĩ có thể kê đơn bổ sung dinh dưỡng nếu bạn đang tiêu thụ một lượng thấp chất dinh dưỡng quan trọng, chẳng hạn như folate (axit folic), vitamin B-6, vitamin B-12 hoặc kẽm.
Biện pháp phòng tránh bệnh loét áp tơ miệng
Súc miệng bằng nước muối, baking soda (hòa tan 1 muỗng cà phê soda 1/2 chén nước ấm). Hãy chắc chắn nhổ hỗn hợp này ra sau khi rửa miệng.
Hãy thử qua sản phẩm có chứa một chất gây tê, chẳng hạn như Anbesol và Orajel.
Tránh mài mòn, các loại thực phẩm có tính axit, cay, có thể gây kích ứng và đau hơn nữa.
Áp nước đá vào viêm loét đau hoặc cho phép những mẫu nước đá từ từ tan cạnh vết loét.
Đánh răng nhẹ nhàng, bằng cách sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng không có tác nhân tạo bọt, chẳng hạn như TheraBreath.
Thoa một lượng nhỏ sữa magie một vài lần một ngày Điều này có thể giảm đau và có thể giúp chữa lành đau nhanh hơn.
Xem những gì đang ăn. Cố gắng tránh các loại thực phẩm có vẻ như gây kích ứng miệng. Đây có thể bao gồm các loại hạt, khoai tây chiên, bánh quy, các loại gia vị nào đó, thức ăn mặn và các loại trái cây có tính axit, chẳng hạn như dứa, bưởi và cam. Hãy chắc chắn tránh bất kỳ loại thực phẩm nhạy cảm hoặc dị ứng.
Chọn thực phẩm lành mạnh. Để giúp ngăn ngừa thiếu hụt dinh dưỡng, ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc. Thường xuyên ăn sữa chua có chứa các vi khuẩn có lợi hoặc cũng có thể giúp tránh viêm loét đau miệng.
Không nhai và nói chuyện cùng một lúc. Có thể gây ra chấn thương nhỏ lớp tế bào của miệng.
