Mức độ tăng trưởng chiều cao của một đứa trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bao gồm di truyền, giới tính, sức khỏe, nguồn dinh dưỡng.
>> Trẻ béo phì
1. Tầm quan trọng của chiều cao con người
Bạn có cho rằng tầm vóc của trẻ không chỉ nằm ở đánh giá thẩm mỹ đẹp xấu nữa. Mà còn liên quan đến khả năng kinh tế và sự nghiệp trong tương lai của các bé?
Một nghiên cứu của nhóm GS. Adams, ĐH New South Wales trên 1 triệu người gồm hơn 26 000 CEO trong 40 ngành công nghiệp khác nhau suốt 6 năm. Cho thấy một kết quả thú vị về chiều cao và vị trí sự nghiệp:
Trong 6 năm, những người có cơ hội giữ các vị trí cao cấp, bao gồm vị trí CEO, trong các công ty có quy mô lớn dần có chiều cao đều trên chiều cao trung bình của dân số tầm 6.54 cm. Nghiên cứu cũng tìm mối liên hệ giữa khả năng tư duy và chiều cao. Cứ mỗi 1cm trên chiều cao trung bình tương đương 0.91 điểm IQ. Điều này cho thấy tầm vóc không chỉ cho trẻ sự tự tin trong vóc dáng. Mà còn là kì vọng cho một dân tộc hùng mạnh về tư duy lẫn kinh tế.
2. Làm sao giúp trẻ có tầm vóc cao lớn?
Trước tiên cần nắm được có 2 giai đoạn quan trọng để phát triển chiều cao cho bé. Là từ 0-5 tuổi và giai đoạn dậy thì. Bé gái dậy thì tầm 11-15 tuổi; bé trai 12-16 tuổi.
Nghiên cứu gần đây cho thấy đạt được độ dài tối đa của đôi chân liên quan lớn đến chiều cao trung bình cơ thể trẻ trong tương lai.
Với các bé khỏe mạnh, các yếu tố như dinh dưỡng và vận động có vai trò quyết định hơn trong việc phân bố đối trọng của cơ thể. Cũng như phát triển chiều dài tối đa của đôi chân. Nhiều hơn yếu tố di truyền. Bên cạnh đó, chiều dài đôi chân ngắn liên quan đến tầm vóc thấp, cũng liên quan đến lối sống và dinh dưỡng. Dẫn đến phân bố cơ thể bất cân đối (VD: béo phì, béo bụng) hoặc bệnh đái tháo đường.
3. Lời khuyên cho bài toán chiều cao ở trẻ
A. Lời khuyên dinh dưỡng
Nhắc đến chiều cao, nhiều cha mẹ quan tâm đến vai trò của Canxi. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ đã dùng canxi chưa đúng. Thậm chí đi ngược với giai đoạn chiều cao phát triển.
Những điều cha mẹ cần lưu ý khi bổ sung canxi cho trẻ dưới 5 tuổi:
– Nếu cha mẹ bổ sung canxi vì để tăng chiều cao cho trẻ, thì điều này là không đúng. Mặc dù canxi là thành phần chính trong răng-xương. Nhưng nó không liên quan đến tăng chiều cao. Với nhu cầu cơ bản 350-525mg canxi/ngày, mọi đứa trẻ bú mẹ hay sữa công thức hoặc ăn dặm bình thường đều có thể đạt được.
– Canxi gần đây được bàn cãi nhiều trong việc có thể gây ảnh hưởng sức khỏe nếu tự ý bổ sung đến gây dư thừa. Một số vấn đề có thể gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là liên quan đến thận.
– Hiện tại chưa có lời khuyên cho giới hạn tối đa an toàn cho dùng canxi trong độ tuổi này. Điều này có nghĩa rằng việc bổ sung canxi là cần theo dõi bởi chuyên gia. Để tránh dư thừa hoặc tránh gây tác dụng phụ đến sức khỏe trẻ.
Lời khuyên về dinh dưỡng trong phát triển tầm vóc trẻ
Canxi trong thực phẩm
Đây là hướng dẫn chi tiết về vitamin D và Canxi:
Giai đoạn 0- 5 tuổi
Phát triển chiều dài của đôi chân đóng vai trò quan trọng trong chiều cao cơ thể. Cũng như phân bố thể trọng khỏe mạnh của trẻ cho những năm sau đó:
– Canxi cần 350-525mg canxi/ngày. Trẻ nên lấy từ sữa mẹ hoặc sữa công thức, thức ăn dặm từ cá, tôm, phô mai, trứng…
– Vitamin D: Bổ sung vitamin D liều dự phòng 400IU/ngày. Đặc biệt trong giai đoạn trước 2 tuổi. Dạng vitamin D thích hợp trẻ nhỏ: Dạng nhỏ giọt hoặc dạng xịt trực tiếp vào.
Nhiều bằng chứng cho thấy bổ sung vitamin D đúng và đầy đủ có thể ngăn ngừa sự thiếu hụt vitamin D. Trẻ thiếu vitamin D sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thu canxi và phốt pho. Đây là nguyên nhân chính gây ra bệnh còi xương, kìm hãm sự phát triển chiều cao.
– Các bé sau 3 tuổi nên lấy lại vóc dáng bình thường. Không nên thừa cân hay béo phì để đạt được khởi đầu cho chiều cao tốt nhất.
Giai đoạn dậy thì
Giai đoạn có sự hợp lực của hormone sinh dục để đạt chiều cao cơ thể tối đa. Nhu cầu canxi sẽ phụ thuộc vào giới tính.
– Canxi cần 800 mg canxi/ngày cho bé gái và 1000mg/ngày cho bé trai.
Nguồn thực phẩm giàu canxi như cá hấp, tôm, phô mai, trứng, rau cho lá màu xanh, duy trì 2 ngày/tuần. Trong giai đoạn dậy thì, trẻ kén ăn có thể bổ sung canxi thêm với lượng 350-500mg/ngày.
– Vitamin D: Bổ sung vitamin D liều dự phòng 800IU/ngày. Đặc biệt trong giai đoạn dậy thì và sau dậy thì 6 tháng.
– Trong giai đoạn dậy thì và sau dậy thì, bé gái có xu hướng tăng kích thước và lượng mỡ dự trữ. Cũng có 1 số nghiên cứu cho thấy sự thèm ăn vặt cũng gia tăng. Do đó, bé gái nên chú ý cân đối vận động và năng lượng ăn vào để tránh gia tăng BMI.
B. Lời khuyên vận động
Vận động hợp lý và an toàn đúng độ tuổi sẽ như một yếu tố kích thích để duy trì quá trình phát triển xương trong cả 2 giai đoạn này. Hơn nữa, vận động cũng giúp cơ thể sử dụng những năng lượng nạp vào và tiêu hao hợp lí. Hạn chế mất cân đối về cân nặng. Đây là lời khuyên chi tiết:
Giai đoạn 0- 5 tuổi
Vận động để phát triển chiều cao
Khi trẻ chưa vận động, bạn có thể giúp trẻ chơi trong tư thế nằm sấp 1 vài dịp trong ngày để trẻ có cơ hội sử dụng nhiều cơ lớn như cơ lưng, cơ vai, cơ bụng và cơ đùi. Điều này rất có ích trong làm mạnh dẻo dai các cơ này.
Khi trẻ bắt đầu chạy nhảy tốt (1-4 tuổi), sự tò mò và sáng tạo của trẻ cũng phát triển. Do đó, việc cùng trẻ đi dạo công viên hoặc chơi các hoạt động ngoài trời, ít nhất 15-20 phút/ngày sẽ giúp trẻ phát triển tốt hệ cơ vận động. Bạn cũng cần giảm bớt thời gian xem màn hình điện tử của trẻ. Thông thường trẻ độ tuổi này rất chịu hoạt động, có thể lên tới 180 phút mỗi ngày chỉ để chơi, chạy nhảy và vận động. Hãy phân bố thời gian nghĩ ngơi, ăn uống của trẻ cân đối để giúp trẻ không quá mệt và thiếu nước trong ngày.
Giai đoạn từ 5 tuổi trở lên: Duy trì hoạt động tích cực trong ngày của trẻ là được khuyên. Bạn có thể cho trẻ tham gia 1 lớp thể thao như đá banh, bơi lội, học võ, bóng rỗ để trẻ có 60 phút vận động tích cực ít nhất 3-4 ngày/tuần. Điều này cũng tốt cho các bé giữ BMI ổn định.
Giai đoạn dậy thì
Duy trì 1 hoạt động vận động nhiều toàn thân như chạy bộ, bóng rỗ, đạp xe, bơi lội 45 phút, cho 4 ngày/tuần.