Trường hợp thiếu máu ở thai phụ, nhiều người nhắc đến thiếu sắt. Tuy nhiên, các thai phụ còn có thể bị thiếu máu do thiếu folat. Vậy bạn đã biết nguyên nhân, hậu quả và cách phòng tránh trường hợp này?
Folat là gì? Ai bị thiếu folat?
Phần lớn máu trong cơ thể con người được tạo ra từ tủy và xương. Có những yếu tố tham gia vào quá trình tạo máy này. Axit folic là một trong những yếu tố quan trọng với phụ nữa mang thai, chất này càng tham gia tích cực hơn trong việc tạo máu. Folat là dạng muối của axit folic.
1% các bà mẹ mang thai thiếu folat. Thiếu máu do thiếu folat thường gặp trong những trường hợp đa thai do sự gia tăng nhu cầu của thai nhi và kèm theo tình trạng tán huyết do tăng sự tổng hợp hồng cầu. Những thai phụ phải dùng hydantoin (nhóm thuốc chống động kinh) cũng bị thiếu folat do thuốc ức chế việc sử dụng folat.
Sự dự trữ folat ở gan chỉ đáp ứng ho nhu cầu của cơ thể trong khoảng 4-6 tuần. Vì thế, một khẩu phần ăn thiếu folat làm giảm mức folat trong huyết thanh sau 3 tuần.
Hậu quả của thiếu folat
Thiết folat gây những hậu quả:
- Người mẹ thiếu máu.
- Thiếu folat ở mẹ không làm gia tăng tỷ lệ bệnh tật và tỷ lệ thai chết lưu nhưng có những báo cáo cho thấy có mối liên hệ giữa thiếu folat và nhau bong non.
Ngoài ra, một số tài liệu nghiên cứu thực nghiệm trên chuột hay dịch tễ học của người, người ta ghi nhận rằng khẩu phần ăn mất cân bằng, đặc biệt là thiếu axit folic hay một số vitamin khác có thể đóng vai trò trong những bất thường của hệ thống thần kinh trung ương như:
- Vô não (không có não): tùy theo vùng mà tỷ lệ khác nhau. Tỷ lệ tái phát cho những lần sau là 2% khi có một người trong gia đình mắc, 2 – 5% sau khi sinh một em bé vô não, 10% sau khi sinh hai bé bị vô não.
- Thoát vị não, màng não và hở cột sống (spina bifida).
Mức folat trong máu phụ nữ có thai thường là 4 – 10 mg/ml. Những thầy thuốc có kinh nghiệm thường cho dùng axit folic như một cách điều trị ngăn ngừa triệu chứng bị thiếu folat. Mỗi phụ nữ được bổ sung 5mg axit folic mỗi ngày. Khoảng 30 – 60 ngày trước khi thụ thai và tiếp tục trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ đem lại kết quả rất tốt.
Để biết chắc chắn có thiếu máu do thiếu folat hay không, thông thường bác sỹ sẽ đo lượng folat, làm xét nghiệm phết máu ngoại biên. Nhiều bệnh nhân thiếu máu do thiếu folat có tình trạng giảm tiểu cầu và bạch cầu.
Cách bổ sung folat hiệu quả
Cần bổ sung cho phụ nữ có thai khoảng 0.5 – 1mg folat mỗi ngày, lượng này thường có sẵn trong những loại đa sinh tố được cho uống trước khi sinh. Những bệnh có nguy cơ cao thì nhu cầu cao hơn.
Folat có nhiều trong rau củ như nấm, bông cải Đà Lạt (súp lơ), củ cải đậu và trái cây như chuối, dâu tây. Việc đun nấu có thể phá hủy folat. Vì thế, nếu có thể thì ăn trái cây và rau củ tươi là tốt nhất. Lạc (đậu phộng) cũng có nhiều folat.
Folat cũng có nhiều trong các thực phẩm như gan, thận, não, lá lách… nhưng do nấu nướng nên lượng folat giảm đi rất nhiều.
Thieu folat khiến thai phụ và thai nhi gặp nguy hiểm. Thai phụ hãy bổ sung folat đầy đủ nhé! iMedicare chúc mẹ và bé khỏe mạnh!
