Kiểm tra sức khỏe trẻ sinh non bằng các xét nghiệm đóng vai trò rất quan trọng. Những xét nghiệm này giúp xác định vấn đề của bé đang gặp phải và nên thực hiện điều trị như thế nào, xác định hiệu quả điều trị ra sao.
Xét nghiệm máu
Đây là một trong những chỉ định thường xuyên nhất được thực hiện tại khoa Chăm sóc nhi sơ sinh (NICU). Xét nghiệm máu cung cấp nhiều thông tin quan trọng về tình trạng của trẻ sơ sinh và cảnh báo cho các bác sĩ về các vấn đề tiềm ẩn trước khi tình trạng của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn. Mục đích thực hiện xét nghiệm máu ở trẻ sơ sinh là để:
Kiểm tra xem trẻ có bị thiếu máu hoặc mức độ bilirubin của trẻ quá cao hay không. Bilirubin hình thành khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ. Vàng da xuất hiện khi gan không thể loại bỏ bilirubin khỏi máu.
Kiểm tra xem trẻ có bị lượng đường trong máu thấp (hạ đường huyết), mất cân bằng muối hoặc nước, hoặc nhu cầu dinh dưỡng (chẳng hạn như các vấn đề về protein hoặc chức năng gan và thận). Tất cả đều có thể gây ra vấn đề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Xác định trẻ có bị nhiễm trùng hay không và nên dùng loại kháng sinh nào phù hợp để điều trị.
Đo nồng độ khí trong máu (oxy và carbon dioxide). Nếu trẻ bị ốm nặng, trẻ có thể cần xét nghiệm máu vài lần một giờ để theo dõi các mức độ khí này trong máu. Loại xét nghiệm máu này có thể được thực hiện trên mẫu máu được lấy từ động mạch vì động mạch mang oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể. Mẫu máu cũng có thể được lấy từ động mạch ở cổ tay hoặc bàn chân, hoặc qua ống thông rốn nếu trẻ sơ sinh có ống thông tại chỗ.
Trẻ sơ sinh có thể được xét nghiệm máu để kiểm tra khí máu ngay sau khi nhập viện NICU để xem liệu bé có cần thêm oxy hoặc thở máy hay không. Xét nghiệm này được lặp lại thường xuyên để xem liệu trẻ có được cung cấp đủ oxy hay không hoặc nếu không, thì mức độ cần được điều chỉnh là bao nhiêu.
Xét nghiệm sàng lọc sơ sinh
Xét nghiệm sàng lọc sơ sinh còn được gọi là xét nghiệm PKU hoặc NBS, phương pháp này được thực hiện bằng cách đâm vào gót chân của trẻ sơ sinh để lấy một vài giọt máu đặt trên giấy lọc. Kỹ thuật này kiểm tra trẻ sơ sinh về các rối loạn di truyền nghiêm trọng. Với các công nghệ mới ngày này đã có thể kiểm tra nhiều rối loạn cùng một lúc.
Kiểm tra thính lực
Trẻ sinh non và trẻ bị bệnh khác có nhiều nguy cơ mắc các vấn đề về thính giác. Trước khi trẻ được về nhà, bé có thể sẽ cần thực hiện kiểm tra thính giác được gọi là “xét nghiệm đánh giá phản ứng kích thích thính giác của thân não” (brainstem auditory evoked response test).
Một chiếc tai nghe nhỏ sẽ được đặt vào tai để truyền âm thanh. Các cảm biến nhỏ được gắn vào đầu của trẻ sẽ chuyển tiếp thông tin đến một máy đo hoạt động điện trong não của trẻ về cách nào phản ứng với âm thanh.
Bác sĩ sẽ thảo luận về kết quả kiểm tra thính giác với phụ huynh, bao gồm cả việc liệu có cần thiết phải chăm sóc theo dõi hay không. Nếu kết quả cho thấy phản ứng bình thường, có lẽ trẻ có thính giác bình thường. Tuy nhiên, bố mẹ mẹ vẫn cần theo dõi để sớm phát hiện các vấn đề về thính giác để ngăn ngừa các vấn đề về lời nói và ngôn ngữ sau này.
Bệnh võng mạc trẻ sinh non (Retinopathy of prematurity – ROP)
Những em bé được sinh ra vào hoặc trước 30 tuần tuổi thai hoặc cân nặng dưới 1.500 gram thường phải thực hiện xét nghiệm để phát hiện bệnh lý bệnh võng mạc trẻ sinh non.
Bác sĩ nhãn khoa nhi sẽ kiểm tra mắt của trẻ bằng một ống soi đặc biệt (kính soi mắt). Trước khi khám, bác sĩ sẽ nhỏ thuốc vào mắt trẻ để bác sĩ có thể nhìn thấy võng mạc của em và xác định xem các mạch máu có phát triển bình thường hay không.
Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào của ROP, bác sĩ sẽ bắt đầu lập phác đồ điều trị cần thiết phải thực hiện cho trẻ.
Xét nghiệm nước tiểu
Giống như xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu có thể cho biết rất nhiều về tình trạng tổng thể của trẻ. Xét nghiệm nước tiểu có thể giúp xác định xem thận hoạt động tốt như thế nào và liệu trẻ có bị nhiễm trùng hay không.