Bệnh nhân nằm liệt giường lâu ngày rất dễ gây ra các chứng lở loét da. Trường hợp nặng có thể loét tới xương và nhiễm trùng máu rất nguy hiểm. Nếu không được chăm sóc ngay từ đầu thì từ một vết loét nhỏ sẽ dẫn đến một vết thương có mủ, rất lâu lành gây đau đớn, nhất là đối với người cao tuổi khi sức đề kháng giảm khiến việc điều trị càng khó hơn.
Loét dễ xuất hiện vào mùa nóng, do tiết mồ hôi nhiều, sự ẩm ướt của việc tiểu tiện đối với những bệnh nhân tiểu tiện không tự chủ, nằm lâu trên một mặt phẳng cứng, hoặc không thể tự xoay trở thường xuyên như bệnh nhân bị liệt, bệnh nhân hôn mê do chấn thương sọ não, tai biến mạch máu não…
Những dấu hiệu khi xuất hiện loét
Vùng da thường tiếp xúc với mặt giường nhiều lúc đầu sẽ không đau hoặc đau ít, sau đó dần dần đỏ lên, vài ngày sau sẽ giống như một vết phỏng, có những mụn nước bao bọc hoặc rộp da, nếu không được chăm sóc cẩn thận rất dễ bị vỡ, có màu đỏ bầm và sau đó đen lại do hoại tử tổ chức phần mềm, khi sờ sẽ thấy lạnh.
Khi phát hiện vết loét bạn cần phải lưu ý ngay để điều trị ngăn chặn sự lan rộng, chống loét cho bệnh nhân, vết loét càng sâu thì càng dễ nhiễm trùng dẫn đến việc lâu lành hơn, gây thêm đau đớn cho bệnh nhân.
Vùng da nào dễ loét nhất?
Bệnh nhân nằm bất cứ tư thế nào cũng rất dễ gây ra loét ở những nơi mà xương nhô lên, có lớp cơ và da bao bọc quá ít.
Cơ thể của người cao tuổi do tiêu hoá kém, hấp thu dinh dưỡng chậm, sức đề kháng kém nên vết loét rất lâu lành. Vì vậy cho dù chỉ là một vết loét nhỏ, chúng ta cũng phải chăm sóc chu đáo, vì nếu để vết loét càng sâu rộng, sự xâm nhập của vi trùng ngày càng phát triển, sẽ xuất hiện nhiều tế bào hoại tử dẫn đến bội nhiễm phải cắt lọc loại bỏ tế bào chết, bệnh nhân càng đau đớn.
- Nằm ngửa: dễ loét là vùng sau ót, vùng xương cùng, hai bên xương bả vai, hai cùi chỏ, hai gót chân.
- Nằm nghiêng: nghiêng về phía nào thì bên đó trực tiếp bị ảnh hưởng: vùng thái dương, phía ngoài và trong đầu gối, mắt cá ngoài.
- Ngồi: ảnh hưởng đến phần xương nhô ra khi ngồi mà y học gọi là ụ ngồi xương chẩm.
Chăm sóc và xử trí bệnh nhân bị loét:
- Ngay khi có sự xuất hiện một vùng da nào đó bị đỏ, nên xoa bóp nhẹ nhàng vùng da đó để kích thích sự tuần hoàn máu.
- Giữ vùng da đó luôn khô thoáng sạch sẽ.
- Vệ sinh sạch sẽ sau khi người bệnh tiểu tiện, nếu bệnh nhân là nam nên gắn bịch nilon ở bộ phận sinh dục, nếu là nữ nên lót giấy thấm hoặc dùng quần lót bằng giấy.
- Dinh dưỡng cũng quan trọng cần dùng nhiều chất đạm( Có trong thịt,cá,các loại rau, nấm rơm…), vitamin để tái tạo tế bào đã hoại tử, nâng thể trạng chống đỡ được bệnh tật đang mắc phải cùng với vết loét.
- Ngoài ra, phơi nắng vùng da bị hoại tử vào buổi sáng có thể giúp vết thương mau lành.
- Nếu đã bị loét cần thay băng và chăm sóc mỗi ngày, thường xuyên quan sát vết loét để tránh hiện tượng lan rộng.
- Những vết loét có bề mặt lớn cần phải được bác sĩ thăm khám để được điều trị đúng, giúp vết thương mau lành hơn.
Lưu ý:
- Nên sử dụng đệm hơi chống loét cho bệnh nhân nằm để phòng và điều trị các chứng lở loét.
- Nên thường xuyên giữ cho bệnh nhân được khô ráo, sạch sẽ nhất là sau khi ra nhiều mồ hôi, hay sau khi bệnh nhân tiểu tiện.
- Thường xuyên xoa bóp ở những nơi dễ bị tì đè để giúp các mạch máu dễ dàng lưu thông.
- Nếu đóng bỉm nên thay bỉm ít nhất ngày 2 lần để người bệnh luôn được khô ráo.
- Thay đổi tư thế cách hai giờ/lần, tốt nhất nên làm thời khoá biểu để trên bàn hoặc nơi dễ chú ý, tự chia sẵn giờ trong ngày, tránh sự trùng hợp mà người sau không biết. Những vùng da bị đỏ không được để bị đè cấn thêm lên, nếu da vùng xương cùng bị đỏ thì phải thay đổi tư thế để bệnh nhân nằm nghiêng hoặc nằm sấp.Tuy nhiên, tư thế nằm nghiêng dễ làm cho bệnh nhân khó chịu, không nên nằm quá hai giờ. Tư thế nằm sấp nên chú ý dễ tắc nghẽn đường hô hấp của bệnh nhân, tư thế nằm phải được thông khí tốt, có thể cho đầu nằm nghiêng.
