Chàm bội nhiễm được nhận định là tiến triển nặng, dạng nghiêm trọng nhất của bệnh chàm. Lúc này, tổn thương da thường sâu và lan tỏa trên phạm vi rộng. Nếu không sớm khắc kịp thời, biến chứng sẽ rất dễ phát sinh. Và ngay cả khi can thiện đúng cách thì vẫn khó tránh khỏi sự hình thành của sẹo sau điều trị.
Danh mục
Chàm bội nhiễm là gì? Có lây không
Chàm bội nhiễm (Eczema Herpeticum) là một dạng tiến triển nặng của bệnh chàm. Thường là do các loại virus hay vi khuẩn như herpes simplex (HSV) và một số loại tụ cầu khuẩn tấn công vào tổn thương da trước đó qua các tổn thương thứ phát.
Khác với bệnh chàm đơn thuần, giai đoạn bội nhiễm tổn thương da sẽ nặng nề hơn và đi kèm với các triệu chứng toàn thân khác. Nhiều trường hợp nặng có thể phát sinh các biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa cả tính mạng.
Ngay cả khi tiếp xúc trực tiếp thì bệnh chàm thông thường cũng không có khả năng lây nhiễm cho người khác. Tuy nhiên, khi bội nhiễm kích hoạt, vi khuẩn, virus trên tổn thương da có thể lây nhiễm cả khi tiếp xúc da qua da hay chỉ tiếp xúc gián tiếp qua vật dụng cá nhân.
Đối với bệnh chàm bội nhiễm cần chú ý thận trọng trong quá trình điều trị. Đồng thời tránh tiếp xúc với người khỏe mạnh, nhất là trẻ nhỏ, người có hệ miễn dịch suy giảm hay người có tiền sử mắc các bệnh da liễu mãn tính.
Nguyên nhân gây bệnh chàm bội nhiễm
Tình trạng bội nhiễm kích hoạt khi có tác nhân như vi khuẩn, virus xâm nhập và tấn công vùng da tổn thương do các thể bệnh chàm trước đó. Và có rất nhiều yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho sự xâm nhập này. Bao gồm:
1.Chủ quan không điều trị bệnh chàm
Chàm là một trong những bệnh lý da liễu có tiến triển dai dẳng, mãn tính, khó điều trị nhưng khả năng tái phát lại rất cao. Ở những trường hợp chủ quan không nghiêm túc điều trị thì vùng da ảnh hưởng thường lan rộng. Thêm vào đó là gây ngứa ngáy nhiều, nứt nẻ và tạo điều kiện thuận thuận lợi cho vi khuẩn, virus xâm nhập.
2.Cào gãi, chà xát lên tổn thương da
Thường xuyên cào gãi và chà xát trên bề mặt tổn thương da là thói quen của đa số bệnh nhân chàm. Mục đích là để giải tỏa cơn ngứa. Tuy nhiên đây cũng chính là nguyên nhân khiến các tổn thương thứ phát kích hoạt. Tác nhân gây hại sẽ tấn công vào những vị trí này và gây nhiễm trùng.
3.Vệ sinh da kém
Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho tổn thương da thêm nặng nề, ảnh hưởng xấu đến quá trình điều trị. Da không được vệ sinh sạch sẽ sẽ tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, virus xâm nhập và phát triển mạnh.
4.Lạm dụng thuốc bôi corticoid
Thuốc bôi corticoid là loại thuốc được chỉ định rất phổ biến trong điều trị các bệnh lý da liễu thường gặp, trong đó có bệnh chàm. Loại thuốc này có tác dụng chống viêm và giảm dị ứng nhanh nhưng lại hoạt động dựa trên cơ chế gây ức chế miễn dịch của da. Nếu lạm dụng trong thời gian kéo dài, da sẽ bị giảm sức đề kháng và dễ viêm nhiễm.
5.Sức đề kháng suy giảm
Các bác sĩ chuyên khoa Da liễu cho biết, đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu và thể trạng kém thường có tốc độ phục hồi da rất chậm. Trong khi đó, người mắc bệnh chàm thường có làn da khô ráp, nhạy cảm và suy giảm hàng rào bảo vệ da. Đây là những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn tấn công và gây nhiễm trùng.
Triệu chứng đặc trưng của bệnh chàm bội nhiễm
Bệnh chàm chỉ gây ra các tổn thương da có màu đỏ hồng, da bị khô ráp, chảy dịch hay bong khóc. Đôi khi gây trợt loét, ngứa ngáy khó chịu và sưng đỏ. Tuy nhiên nếu có bội nhiễm xảy ra thì tổn thương da cùng các triệu chứng sẽ kích hoạt ở mức độ nghiêm trọng hơn rất nhiều.
Cần chú ý đến những triệu chứng dưới đây để sớm phát hiện khi bệnh chàm kích hoạt bội nhiễm:
- Trên bề mặt da xuất hiện rất nhiều nốt mụn nước nhỏ có chứa dịch trong suốt bên trong. Kích thước của các mụn nước tương đối đồng đều nhau và thường dao độn trong khoảng từ 2 – 4mm.
- Mụn nước có thể mọc rải rác ở bất cứ vị trí nào , rất dễ vỡ, có thể tự vỡ hay vỡ ngay khi có tác động.
- Tổn thương da không chỉ gây ngứa ngáy và còn có thể gây đau rát rất khó chịu.
- Khi các nốt mụn nước vỡ ra thì trên da xuất hiện các vết trợt nông. Nếu bội nhiễm là do vi khuẩn thì tổn thương thường có xu hướng đóng vảy tiết dày.
- Tổn thương có xu hướng lan rộng rất nhanh chóng.
Đối với bệnh chàm bội nhiễm, tổn thương da thường sẽ kích hoạt cùng với các triệu chứng toàn thân.
Người bệnh dễ gặp một số biểu hiện như:
- Mệt mỏi
- Sốt nhẹ
- Ớn lạnh
- Đau đầu
- Sưng hạch bạch huyết
- Chán ăn
Các triệu chứng bệnh sẽ càng trở nên tồi tệ hơn nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời và đúng cách. Chính vì thế khi mắc bệnh chàm, cần chú ý theo dõi sát sao diễn tiến của bệnh để kịp thời phát hiện nếu bội nhiễm kích hoạt.
Bệnh chàm bội nhiễm nguy hiểm như thế nào?
Khi đã có bội nhiễm kích hoạt thì cũng đồng nghĩa với việc sự nghiêm trọng của bệnh chàm đã tăng lên rất nhiều. Lúc này, những biến chứng sẽ rất dễ phát sinh nếu tình trạng bội nhiễm không được kiểm soát tốt.
Thông tin về một số biến chứng chàm bội nhiễm dưới đây sẽ giúp bạn hình dung rõ ràng hơn sự nguy hiểm của bệnh:
Ảnh hưởng đến thị lực:
Bệnh chàm bội nhiễm rất dễ bùng phát ở những vùng da hở, thống kê ghi nhận da mặt có khả năng mắc bệnh rất cao. Khi tổn thương lan tỏa rộng, vi khuẩn, virus có thể xâm nhập vào bên trong giác mạc và gây nhiễm trùng. Điều này không chỉ khiến thị lực suy giảm mà thậm chí còn có thể dẫn đến mù lòa.
Da tổn thương nặng, lở loét nặng nề:
Virus, vi khuẩn gây nhiễm trùng có thể tấn công sâu vào mô da, khiến da bị sưng đỏ, tụ mủ. Lâu dần, tình trạng này sẽ nghiêm trọng dần gây lở loét và khiến da bị tổn thương nặng nề. Sau điều trị, việc hình thành sẹo vĩnh viễn là rất khó tránh khỏi.
Viêm mô tế bào:
Đây là một dạng nhiễm trùng da rất nặng, bùng phát ở lớp sâu nhất của da. Biến chứng viêm mô tế bào sẽ rất dễ kích hoạt khi tình trạng bội nhiễm tại vùng da bị tổn thương không sớm được kiểm soát.
Nhiễm trùng máu:
Được nhận định là biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh chàm bội nhiễm. Biến chứng này xảy ra khi các tác nhân vi khuẩn, virus tấn công qua da và di chuyển vào mạch máu, gây nhiễm khuẩn huyết. Nếu không sớm can thiệp thì nhiễm trùng máu có thể gây suy tim, suy hô hấp, viêm màng não và thậm chí là gây tử vong.
Cách trị bệnh chàm bội nhiễm hiệu quả
Bệnh chàm bội nhiễm cần được tiến hành điều trị trong thời gian sớm nhất để tránh nhiễm trùng lây lan và diễn tiến nặng nề. Nếu được chẩn đoán và can thiệp đúng cách thì tình trạng bội nhiễm hoàn toàn có thể kiểm soát và không gây ra các biến chứng nguy hiểm nào.
Dưới đây là các biện pháp điều trị bệnh chàm bội nhiễm:
1.Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Dùng thuốc được nhận định là giải pháp điều trị đặc hiệu đối với bệnh chàm bội nhiễm. Bác sĩ sẽ căn cứ vào mức độ tổn thương da cùng những vấn đề liên quan khác để kê toa thuốc phù hợp.
Các loại thuốc được chỉ định có thể bao gồm:
Thuốc kháng virus:
Được chỉ định khi nhiễm trùng là do virus gây ra. Acyclovir là loại thuốc kháng virus được dùng phổ biến nhất. Sẽ được sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi bội nhiễm kích hoạt. Tuy nhiên, loại thuốc này sẽ không được kê toa với đối tượng bị suy giảm chức năng gan thận thể nặng.
Thuốc kháng sinh:
Sẽ có khả năng đáp ứng tốt trong trường hợp nhiễm trùng là do virus gây ra. Nhóm kháng sinh đường uống beta – lactam là được dùng phổ biến nhất.
Thuốc kháng histamine H1:
Nhóm thuốc này có khả năng làm giảm triệu chứng và ngăn ngừa các tổn thương trên da lan tỏa trên diện rộng. Cetirizin, Chlorpheniramin, Diphenydramin, Loratadin… là một số loại được dùng phổ biến nhất.
Thuốc giảm đau và hạ sốt:
Khác với các thể chàm thông thường, chàm bội nhiễm có thể kích hoạt nhiều triệu chứng toàn thân đi kèm. Điển hình như sốt nhẹ, đau nhức cơ thể và mệt mỏi. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định một số thuốc giảm đau, kháng viêm và hạ sốt như Paracetamol hay NSAID để khắc phục triệu chứng.
Tất cả các loại thuốc trên đây đều có công dụng khắc phục tổn thương da và kiểm soát triệu chứng bệnh chàm bội nhiễm. Tuy nhiên, cần cẩn trọng trong suốt quá trình sử dụng, chú ý đến một số khuyến cáo sau đây:
Tuân thủ liều lượng, tần suất cũng như thời gian mà bác sĩ chuyên khoa chỉ dẫn.
Tuyệt đối không tự ý mua bất cứ loại thuốc nào để điều trị.
Không điều chỉnh liều và kế hoạch dùng thuốc trong bất cứ tình huống nào khi bác sĩ chưa yêu cầu.
Chủ động báo cáo bác sĩ khi toa thuốc chưa đáp ứng tốt hay có vấn đề bất thường phát sinh.
2.Chăm sóc và điều trị tại nhà
Để có thể kiểm soát tốt nhất diễn tiến của bệnh, song song với việc dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ, người bệnh cần chú ý chăm sóc tốt tại nhà.
Dưới đây là các giải pháp cần thực hiện:
Tuyệt đối không cào gãi, chà xát hay kỳ cọ lên vùng da đang tổn thương. Thói quen này có thể khiến da bị chảy máu, tổn thương lan tỏa trên diện rộng.
Lựa chọn những loại quần áo, trang phục thông thoáng, có chất liệu mềm mịn và khả năng thấm hút tốt để hạn chế ma sát và tránh gây bí bách da.
Cách ly với các tác nhân dễ gây kích ứng trong suốt thời gian điều trị. Sự kích hoạt của các phản ứng dị ứng có thể khiến tổn thương da nghiêm trọng thêm, gây bất lợi cho quá trình điều trị bệnh.
Uống nhiều nước, bên cạnh nước lọc có thể cung cấp thêm các loại nước ép từ rau của và hoa quả tươi. Điều này sẽ giúp nâng cao thể trạng, miễn dịch và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào để chữa lành tổn thương trên da.
Điều chỉnh chế độ ăn uống, ưu tiên các thực phẩm có hàm lượng vitamin và khoáng chất cao. Hạn chế thức ăn nhanh, đồ ăn nhiều dầu mỡ và gia vị, không uống rượu bia hay hút thuốc lá.
Dành thêm thời gian cho việc nghỉ ngơi, không nên làm việc quá sức, tránh thức khuya sau 23 giờ. Ngủ đúng giờ, đảm bảo mỗi ngày ngủ đủ từ 7 – 8 tiếng đồng hồ.
Vệ sinh thân thể sạch sẽ, thường xuyên giặt giũ quần áo, thay drap, vỏ gối, làm sạch vật dụng cá nhân và hạn chế tiếp xúc với những người khỏe mạnh.
Biện pháp ngăn ngừa bệnh chàm bội nhiễm
Bệnh chàm bội nhiễm có nguy cơ tái phát rất cao khi có các yếu tố thuận lợi tạo điều kiện. Để ngăn ngừa bệnh kích hoạt và kích hoạt thường xuyên cần chú ý thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
Dưới đây là những khuyến nghị cần nghiêm túc thực hiện:
- Vệ sinh da đúng cách, tuyệt đối không cào gãi, chà xát hay kỳ cọ mạnh lên da.
- Sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ, ưu tiên sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên trong chăm sóc, làm sạch và bảo vệ da. Điều này đặc biệt quan trọng với những người có làn da nhạy cảm.
- Có thể tham khảo bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được tư vấn về các sản phẩm làm sạch và chăm sóc da phù hợp.
- Không dùng nước quá nóng khi tắm rửa hoặc vệ sinh cá nhân.
- Sử dụng các thuốc corticoid hay thuốc ức chế miễn dịch theo đúng chỉ định của bác sĩ. Không tự ý thay đổi liều lượng hay tăng thời gian sử dụng.
- Luôn duy trì chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt điều độ để nâng cao thể trạng và tăng cường sức đề kháng.
Chàm bội nhiễm thường diễn tiến nặng rất nhanh và dễ phát sinh biến chứng nếu không kiểm soát kịp thời. Chính vì thế cần chú ý đến quá trình điều trị bệnh chàm, nếu phát sinh bất thường cần chủ động tìm đến bác sĩ để được hỗ trợ. Nghiêm túc điều trị theo chỉ dẫn và chăm sóc tốt lại nhà là cách kiểm soát bệnh chàm bội nhiễm hiệu quả nhất.
