Bại não là một rối loạn vận động, trương lực cơ hoặc tư thế do tổn thương xảy ra đối với sự phát triển não bộ trẻ, thường xảy ra trước khi sinh.
>> Viêm tụy cấp
Nguyên nhân bệnh Bại não
Bệnh bại não là do sự bất thường hoặc gián đoạn trong sự phát triển não bộ, thường xảy ra tại thời điểm trẻ nằm trong bụng mẹ. Tuy nhiên nguyên nhân chính xác dẫn đến bại não vẫn chưa được biết đến. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu thấy rằng, một số yếu tố có thể dẫn đến các vấn đề về phát triển não trẻ bao gồm:
- Đột biến trong gen dẫn đến sự phát triển bất thường của não
- Mẹ bị nhiễm trùng ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi
- Đột quỵ thai nhi làm gián đoạn quá trình cung cấp máu cho não của thai nhi phát triển
- Nhiễm trùng ở trẻ sơ sinh gây viêm trong não hoặc xung quanh não
- Chấn thương đầu cho trẻ sơ sinh do tai nạn xe máy hoặc ngã
- Ngạt trong quá trình chuyển dạ khiến não thiếu oxy lên não hoặc người mẹ gặp khó khăn trong khi sinh khiến thời gian sinh kéo dài.
Triệu chứng bệnh Bại não
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể khác nhau rất nhiều. Các vấn đề di chuyển và phối hợp liên quan đến bại não có thể bao gồm:
- Trương lực cơ có vấn đề như quá cứng hoặc quá mềm
- Thiếu sự phối hợp cơ bắp
- Rung động hoặc chuyển động không theo ý muốn
- Chuyển động chậm, múa vờn
- Phát triển chậm trong việc đạt được các mốc kỹ năng vận động như đẩy tay lên, tự ngồi lên hoặc bò.
- Thích thực hiện hành động ở một bên của cơ thể như dơ lên với một tay hoặc kéo một chân trong khi bò
- Đi bộ khó khăn như đi bằng ngón chân, khom người hoặc dáng đi không đối xứng
- Chảy nước dãi quá mức hoặc gặp vấn đề với việc nuốt
- Khó khăn khi bú hoặc ăn
- Chậm phát triển giọng nói hoặc khó nói
- Khó khăn với các vận động tinh như nhặt một cây bút chì hoặc muỗng
- Động kinh
Đường lây truyền bệnh Bại não
Bệnh bại não không lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh
Đối tượng nguy cơ bệnh Bại não
Sức khỏe của bà mẹ
Một số bệnh nhiễm trùng hoặc các vấn đề sức khỏe khi mang thai có thể làm tăng đáng kể nguy cơ bại não cho trẻ, đặc biệt là bại não bẩm sinh như:
- Sởi Đức (rubella). Rubella là một bệnh nhiễm virus có thể gây dị tật bẩm sinh nghiêm trọng. Và cách phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm vắc-xin.
- Thủy đậu là bệnh nhiễm trùng do virus truyền nhiễm gây ngứa và phát ban, và đồng thời gây ra các biến chứng thai kỳ. Và cách phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm vắc-xin.
- Vi rút Cytomegalovirus. Cytomegalovirus là một loại virus phổ biến gây ra các triệu chứng giống như cúm và có thể gây dị tật bẩm sinh nếu như người mẹ bị nhiễm virus ở 3 tháng đầu của thai kỳ.
- Mụn rộp. Nhiễm herpes có thể truyền từ mẹ sang con trong khi mang thai, ảnh hưởng đến tử cung và nhau thai, phá hủy hệ thống thần kinh đang phát triển của thai nhi.
- Nhiễm độc tố. Toxoplasmosis là một bệnh nhiễm trùng do ký sinh trùng tìm thấy trong thực phẩm bị ô nhiễm, đất và phân của mèo bị nhiễm bệnh.
- Bệnh giang mai là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn lây qua đường tình dục.
- Tiếp xúc với độc tố. Tiếp xúc với độc tố, chẳng hạn như thủy ngân có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh.
- Nhiễm virus Zika. Trẻ sơ sinh bị nhiễm Zika của mẹ gây ra bệnh microcephaly dẫn tới trẻ bị bại não.
- Các bệnh khác có thể làm tăng nguy cơ bại não như các vấn đề về tuyến giáp, thiểu năng trí tuệ hoặc co giật.
- Trẻ sơ sinh bị bệnh. Bệnh ở trẻ sơ sinh có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh bại não bao gồm:
- Viêm màng não do vi khuẩn. Nhiễm vi khuẩn này gây ra viêm trong màng bao quanh não và tủy sống.
- Viêm não virus. Nhiễm virus này tương tự gây viêm ở màng bao quanh não và tủy sống.
- Vàng da nặng hoặc vàng da nhưng không được điều trị.
Các yếu tố khác của thai kỳ và sinh nở như:
- Ngôi ngược khi sinh. Bình thường trẻ sinh thường thì đầu sẽ ra trước, tuy nhiên đối với những trẻ bị bại não thì nhiều khả năng trẻ ở tư thế chân hoặc mông ra trước.
- Trẻ có các vấn đề về mạch máu hoặc hô hấp trong quá trình chuyển dạ dẫn tới tổn thương não.
- Cân nặng khi sinh thấp (Dưới 2,5 kg) có nguy cơ mắc bệnh bại não cao hơn.
- Sinh đôi trở lên. Nguy cơ bại não tăng theo số lượng thai nhi cùng ở chung tử cung. Nếu một hoặc nhiều thai nhi chết, khả năng những trẻ sống sót có thể bị bại não tăng lên.
- Sinh non. Một thai kỳ bình thường kéo dài 40 tuần. Trẻ sinh ra dưới 37 tuần có thai có nguy cơ mắc bệnh bại não cao hơn. Trẻ sinh ra càng sớm, nguy cơ bại não càng lớn.
- Nhóm máu Rh không tương thích giữa mẹ và con.
Phòng ngừa bệnh Bại não
Hầu hết các trường hợp bại não không thể được ngăn chặn, nhưng bố mẹ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cho con . Nếu người mẹ đang mang thai hoặc dự định có thai, người mẹ có thể thực hiện các bước sau để tăng cường sức khỏe và giảm thiểu các biến chứng khi mang thai:
- Tiêm vắc-xin chống lại các bệnh như sởi rubella có thể ngăn ngừa nhiễm trùng có thể gây tổn thương não của thai nhi.
- Chăm sóc bản thân. Phụ nữ mang thai càng khỏe mạnh khi mang thai thì càng ít có khả năng bị nhiễm trùng, từ đó phòng ngừa được bệnh bại não.
- Sử dụng dịch vụ chăm sóc trước khi sinh sớm và liên tục. Thăm khám thường xuyên là một cách tốt để giảm rủi ro sức khỏe của người mẹ và thai nhi, ngăn ngừa sinh non, nhẹ cân và nhiễm trùng.
- Ngăn ngừa thương tích ở đầu bằng cách cho trẻ một chỗ ngồi riêng dành cho trẻ xe oto, đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp/xe máy…