Tại phần hai, iMediCare sẽ tiếp tục mang đến những thông tin về bệnh xơ vữa động mạch ngoại biên, bao gồm: đối tượng nguy cơ mắc bệnh, phòng ngừa và điều trị bệnh.
>> Xơ vữa động mạch ngoại biên (Phần 1)
Đối tượng nguy cơ bệnh Xơ vữa động mạch ngoại biên
Bệnh động mạch ngoại biên có thể xảy ra ở nữ và nam với số lượng cân bằng nhau ở cả hai giới.
Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh động mạch ngoại biên bao gồm:
- Người trên 70 tuổi
- Người trên 50 tuổi và mắc bệnh đái tháo đường hoặc hút thuốc nhiều
- Người dưới 50 tuổi nhưng mắc bệnh đái tháo đường và có những yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch ngoại biên như béo phì hoặc cao huyết áp.
Tuy nhiên, tỉ lệ bị xơ vữa động mạch liên quan trực tiếp đến tuổi. Một số nghiên cứu cho thấy trong những năm đầu tiên của đời người có thể xảy ra quá trình xơ vữa động mạch, thậm chí có người còn thấy hiện tượng xơ vữa động mạch xuất hiện ở ngay trong thời kỳ bào thai.
Các tổn thương trung gian được hình thành vào những năm 30 tuổi, các mảng xơ vữa thực sự hình thành kể từ năm 40 tuổi và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim. Từ 50 tuổi trở đi, quá trình xơ vữa động mạch tiếp tục tiến triển trở nên trầm trọng hơn, nó gây nên các bệnh như: bệnh mạch máu ngoại biên, bệnh mạch máu não…
- Dưới 20 tuổi có tới 17% người bị xơ vữa động mạch,
- Độ tuổi từ 20 – 29 tuổi tỉ lệ này là 37%
- độ tuổi từ 30 – 39 là 60%
- Độ tuổi từ 40 – 49 tuổi là 71%
- Độ tuổi từ 50 trở lên là 85%.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Hút thuốc
- Bệnh tiểu đường
- Béo phì
- Cholesterol cao (cholesterol trong máu hơn 240 mg/ dL hoặc 6,2 milimoles/ lít)
- Lịch sử gia đình có mắc bệnh động mạch ngoại biên, bệnh tim hay đột quỵ
- Homocysteine vượt mức, một phần protein giúp duy trì và xây dựng mô
Phòng ngừa bệnh Xơ vữa động mạch ngoại biên
Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh xơ vữa động mạch ngoại biên là duy trì một lối sống lành mạnh, làm giảm đi các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Không hút các chất kích thích như thuốc lá, thuốc lào,…
- Nếu đang bị tiểu đường thì giữ đường huyết trong mức kiểm soát tốt.
- Tập thể dục thường xuyên, đều đặn 30 phút mỗi ngày, hoặc ít nhất phải 30 phút ba lần một tuần. Tăng cường vận động: đi bộ, làm vườn, chơi thể thao…
- Nếu cần thiết cần hạ cholesterol và mức huyết áp
- Ăn thực phẩm có chứa ít chất béo bão hòa, ăn nhiều trái cây và rau xanh
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh.
- Uống ít rượu
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Xơ vữa động mạch ngoại biên
Một số biện pháp để chẩn đoán bệnh động mạch ngoại biên bao gồm:
Khám nghiệm: bác sĩ có thể tìm thấy dấu hiệu của bệnh động mạch ngoại vi trong một cuộc kiểm tra thể chất, chẳng hạn như không sờ thấy mạch hoặc mạch yếu dưới khu vực động mạch hẹp, âm trong động mạch có thể được nghe bằng ống nghe, bằng chứng của vết thương chậm lành, nơi lưu lượng máu bị hạn chế, và giảm áp lực máu ở các chi bị ảnh hưởng.
Chỉ số mắt cá chân, cánh tay (ABI): đây là xét nghiệm thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh động mạch ngoại biên. Nhằm so sánh huyết áp ở mắt cá chân với những áp lực máu ở cánh tay. Để đo được huyết áp, bác sĩ sử dụng đai áp suất và một thiết bị siêu âm đặc biệt để đánh giá huyết áp và dòng chảy. Người bệnh có thể đi bộ trên máy chạy bộ và đọc trước, ngay sau khi tập thể dục để nắm bắt được mức độ nghiêm trọng của các động mạch bị thu hẹp trong thời gian người bệnh đi bộ.
Siêu âm: ví dụ như siêu âm Doppler, dùng để đánh giá lưu lượng máu qua các mạch máu và xác định động mạch bị thu hẹp hay bị chặn.
Chụp động mạch: bằng cách tiêm một chất nhuộm vào mạch máu, thử nghiệm này cho phép bác sĩ xem lưu lượng máu qua động mạch. Bác sĩ có thể theo dõi dòng chảy của vật liệu tương phản, sử dụng kỹ thuật hình ảnh như X quang hoặc chụp cắt lớp (CTA) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRA). Chụp động mạch ống thông là một thủ tục xâm lấn nhiều hơn, liên quan đến dẫn ống thông qua động mạch ở háng đến khu vực bị ảnh hưởng và tiêm chất nhuộm. Mặc dù xâm lấn, nhưng loại hình này cho phép chụp động mạch đồng để chẩn đoán và điều trị – việc tìm kiếm điểm thu hẹp mạch máu và sau đó mở rộng nó với thủ thuật nong mạch, sau đó dùng thuốc để cải thiện lưu lượng máu.
Xét nghiệm máu: lấy một mẫu máu có thể được sử dụng dùng để đo chất béo trung tính, cholesterol và kiểm tra bệnh tiểu đường.
Các biện pháp điều trị bệnh Xơ vữa động mạch ngoại biên
Phương pháp điều trị bệnh động mạch ngoại biên bao gồm hai mục tiêu chính đó là:
Quản lý các triệu chứng, ví dụ như làm giảm đau chân, để có thể tiếp tục các hoạt động thể chất.
Ngăn chặn sự tiến triển của xơ vữa động mạch ngoại biên khắp cơ thể, giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Thay đổi lối sống hợp lý là biện pháp quan trọng trong việc điều trị bệnh động mach ngoại biên. Nếu hút thuốc thì việc bỏ hút thuốc là điều quan trọng nhất, cần thiết có thể làm để giảm nguy cơ biến chứng có thể xảy ra.
Ngoài việc thay đổi lối sống phù hợp, trong một số trường hợp cần bổ sung điều trị y tế. Bác sĩ có thể kê toa thuốc để chống đông máu, hạ huyết áp và cholesterol, giảm đau và các triệu chứng khác.