Bệnh dị ứng xảy ra khi cơ thể trẻ phản ứng lại quá mức khi tiếp xúc với dị nguyên “lạ” qua cơ chế miễn dịch. Bệnh thường gặp hơn ở trẻ có người thân trong gia đình cũng mắc bệnh lý dị ứng. Không chỉ gây ảnh hưởng đến hoạt động thông thường cũng như giấc ngủ của trẻ, một số tình trạng dị ứng có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ nếu không được nhận thức đúng và phát hiện sớm.
Danh mục
Dị ứng ở trẻ nhỏ là gì
Có rất nhiều người hiện nay chỉ nghĩ dị ứng là tình trạng ngứa ngáy, mẩn đỏ da. Tuy nhiên, đó chỉ là một phần của khái niệm về dị ứng bởi trên thực tế có rất nhiều loại dị ứng khác nhau.Và theo quan niệm y khoa, dị ứng là một căn bệnh liên quan đến vấn đề miễn dịch của cơ thể, gây ra hiện tượng như nổi mề đay, mẫn ngứa, sổ mũi, chảy nước mắt…
Điều đặc biệt tình trạng dị ứng không chỉ gây ảnh hưởng đến bên ngoài mà nó còn gây ra những vấn đề bên trong cơ quan nội tạng của con người như các bệnh về khớp, thận hay các bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Những bệnh dị ứng hay gặp ở trẻ nhỏ
Viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa là bệnh lý da phổ biến nhất ở trẻ. Bệnh xuất hiện các mụn nước nhỏ li ti tập trung trên vùng da đỏ ở vùng mặt, cánh tay hoặc rải rác toàn thân. Các mụn nước thường gây ngứa rát, khi vỡ chảy dịch đồng thời là đường vào của vi khuẩn gây các bệnh nhiễm khuẩn ở trẻ. Bệnh dễ chẩn đoán nhầm với các bệnh lý ngoài da khác nên cần được khám đúng chuyên khoa sớm. Điều trị dựa vào dưỡng ẩm da đúng cách và dùng thuốc chống viêm bôi tại chỗ. Bệnh có thể tái phát sau nhiều năm hoặc biến mất hoàn toàn.
Hen phế quản
Hen phế quản là tình trạng viêm mạn tính đường thở của trẻ và phản ứng quá mức với các tác nhân bên ngoài. Trẻ cần được khám loại trừ hen nếu trẻ có trên một trong các triệu chứng: nặng ngực, ho, khò khè, khó thở tái diễn nhiều lần. Các nguyên nhân khởi phát hoặc làm nặng cơn hen hay gặp gồm có: Hoạt động thể lực gắng sức, khói bụi, phấn hoa và các dị nguyên đường hô hấp, thức ăn khác, thuốc, nhiễm trùng hô hấp, viêm mũi dị ứng.
Trẻ bị hen phế quản cần có máy xông khí dung điều trị
Bệnh hen phế quản ngày càng phổ biến ở trẻ em, trẻ có các cơn khó thở dẫn tới giới hạn hoạt động của trẻ như học tập và giải trí, mất ngủ thậm chí ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe nếu không được kiểm soát tốt.
Khi trẻ bị hen phế quản, cần có máy xông khí dung bệnh hen phế quản để điều trị kịp thời, cũng như vệ sinh đường hô hấp cho trẻ thường xuyên phòng bệnh.
Viêm mũi dị ứng và viêm kết mạc dị ứng
Viêm mũi dị ứng là bệnh dị ứng rất hay gặp ở trẻ, tuy triệu chứng không nặng nề nhưng thường dai dẳng, gây khó chịu cho trẻ. Các triệu chứng bao gồm: hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi và ngạt mũi khiến trẻ thường xuyên gãi mũi, thở bằng miệng và ngủ không yên giấc. Trong khi đó, trẻ bị viêm kết mạc dị ứng sẽ bị ngứa mắt, hay thấy trẻ dụi mắt, chảy nước mắt. Triệu chứng viêm mũi dị ứng hoặc viêm kết mạc dị ứng thường xuất hiện tái diễn theo mùa trong năm hoặc quanh năm. Bên cạnh việc tìm dị nguyên gây khởi phát bệnh, bác sỹ kê thuốc uống hoặc thuốc xịt mũi (hoặc nhỏ mắt) tùy tình trạng bệnh của từng trẻ.
Dị ứng thức ăn
Dị ứng thức ăn có thể khởi phát ở trẻ bú mẹ (dị ứng sữa) hoặc khởi phát muộn ở trẻ lớn tuổi hơn và có thể gặp ở bất kì thực phẩm nào. Tuy nhiên hay gặp ở các loại thức ăn từ: lạc, các loai hạt quả, cá, tôm, trứng, đậu nành, sữa và lúa mì. Triệu chứng xuất hiện sau khi trẻ ăn từ vài phút đến vài giờ. Triệu chứng bao gồm: ngứa rát, phù nề lưỡi hoặc miệng, ban đỏ có thể rải rác toàn thân kèm ngứa; buồn nôn, nôn, đau bụng, đi ngoài phân lỏng. Trong trường hợp nặng có thể có khó thở, tụt huyết áp và mất ý thức, đe dọa tính mạng trẻ.
Có thể gặp dị ứng chéo giữa các loại thức ăn, một số thực phẩm chỉ gây dị ứng khi còn sống hoặc khi đã nấu chín, vì vậy bạn cần đưa con đến gặp bác sĩ chuyên khoa Dị ứng để được tư vấn thay đổi chế độ ăn hợp lý cho con bạn.
Mề đay cấp và mạn
Mề đay là tình trạng ban đỏ ngứa xuất hiện rải rác trên da do nguyên nhân dị ứng, các ban này xuất hiện trong thời gian ngắn hoặc tái diễn kéo dài trên 6. Mề đay xuất hiện đơn độc sau khi cơ thể tiếp xúc dị nguyên lạ hoặc xuất hiện trong hoàn cảnh các bệnh lý dị ứng nói trên. Trẻ cần được thăm khám và làm test dị nguyên hoặc xét nghiêm máu để tìm dị nguyên hoặc các nguyên nhân khác gây mề đay kéo dài. Mề đay có thể tự hết tuy nhiên trong trường hợp nặng hoặc tái diễn kéo dài, cân nhắc dùng thuốc đường uống hoặc tiêm (thuốc kháng Histamin, chống viêm, thuốc sinh học).
Những dấu hiệu giúp cha mẹ nhận biết bé đang bị ứng
Dị ứng có thể bị di truyền từ thế hệ này đến thế hệ kia. Nếu trong gia đình có cha mẹ hoặc mẹ bị dị ứng thì đứa trẻ sinh ra có khoảng 30% sẽ bị dị ứng. Và nếu cả cha lẫn mẹ đều bị dị ứng thì tỉ lệ đứa trẻ sinh ra bị dị ứng sẽ tăng lên gấp đôi (60%). Do đó, với những cha, mẹ có tiền sử bị dị ứng thì hãy lưu tâm đến bé bởi khả năng bé bị ứng là rất cao.
Trong 6 tháng đầu đời, cha mẹ sẽ rất khó phát hiện được các triệu chứng con bị dị ứng bởi hệ miễn dịch của con vẫn đang sử dụng từ bố mẹ (được truyền qua trong quá trình mang thai) nên những biểu hiện dị ứng thường nhẹ.
Một số loại bệnh về dị ứng hay gặp ở trẻ nhỏ
Những trường hợp trẻ bị dị ứng nặng mới có những biểu hiện sớm như :
Khi bé từ 1 – 2 tháng tuổi da bé thường bị khô ráp.
Khi bé từ 2 tháng tuổi trở lên thì da mặt bé thường bị ửng hồng, hai bên má xuất hiện những đốm đỏ, các khe tay – chân thường khô ráp, hay bị ngứa.
Khi bé từ 6 tháng trở lên thì các triệu chứng sẽ bắt đầu nặng dần lên.
Do đó, trong 6 tháng đầu tiên nếu bé bú sữa mẹ hoàn toàn thì tương đối tốt bởi sữa mẹ thường ít gây dị ứng đối với trẻ. Nếu bé được bú sữa mẹ nhiều hơn 6 tháng tuổi thì khả năng em bé bị ứng sẽ thấp hơn bởi sữa mẹ chính là thức ăn chính của trẻ.
