Việc bạn có nguy cơ phát triển một cơn nhồi máu cơ tim phần lớn được quyết định việc bạn có bao nhiêu yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch.
Tin xấu là có một vài yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành, và hầu hết trong số chúng là phổ biến trong xã hội phương Tây. Tin tốt là hầu hết các yếu tố nguy cơ là những điều chúng ta có khả năng kiểm soát.
Vì vậy, chúng ta có rất nhiều điều để nói về nguy cơ phát triển một cơn nhồi máu cơ tim.
Các yếu tố nguy cơ bị nhồi máu cơ tim có thể được chia thành hai nhóm nói chung – nhóm những nguy cơ mà chúng ta không thể kiểm soát, và nhóm những nguy cơ mà chúng ta có thể kiểm soát.
Các yếu tố nguy cơ không thể kiểm soát được
Yếu tố nguy cơ không kiểm soát được là các yếu tố nguy cơ chúng ta không thể làm bất cứ điều gì để thay đổi được. Nói chung, đây là các yếu tố nguy cơ có liên quan đến tuổi tác, giới tính và gen.
– Tiền sử gia đình có bệnh mạch vành sớm (bệnh động mạch vành đã xảy ra ở những người họ hàng trước 50 ở nam, hoặc trước tuổi 60 ở nữ).
– Nam giới từ 55 tuổi trở lên, hoặc nữ giới tứ 65 tuổi trở lên.
– Đối với phụ nữ hậu mãn kinh, hoặc đã cắt bỏ buồng trứng.
– Bệnh thận mãn tính
Các yếu tố nguy cơ kiểm soát được
Yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát là những yếu tố nguy cơ nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta. Mặc dù bạn không thể làm được gì về tuổi tác, giới tính, hoặc gen, bạn có thể làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim bằng cánh chú ý cẩn thận đến những yếu tố nguy cơ sau:
– Hút thuốc lá. Mặc dù hút thuốc lá là nguyên nhân chính của cơn nhồi máu cơ tim ở những người dưới 40 tuổi, đây là một yếu tố nguy cơ mạch mẽ ở mọi lứa tuổi.
– Cholesterol cao. Mức cholesterol LDL và cholesterol toàn phần cao, và cholesterol HDL thấp có liên quan đến nguy cơ gia tăng đáng kể các cơn nhồi máu cơ tim.
– Béo phì. Thừa cân, đặc biệt là có vòng bụng lớn, có liên quan đến tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.
– Thiếu tập thể dục. Những người tập thể dục thường xuyên giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim.
– Tăng huyết áp. Huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ chính gây bệnh tim, đặc biệt là đột quỵ.
– Bệnh tiểu đường. Bệnh tiểu đường đang trở nên rất phổ biến ở Việt Nam. Bệnh tiểu đường – cụ thể hơn, lượng đường trong máu cao và các rối loạn chuyển hóa khác đi cùng bệnh này – làm tăng sự phát triển của xơ vữa động mạch.
– Hội chứng chuyển hóa. Hội chứng chuyển hóa có liên quan chặt chẽ đến bệnh tiểu đường, trong thực tế có thể được coi như là một loại rối loạn tiền tiểu đường. Nó cũng liên quan chặt chẽ với sự phát triển của xơ vữa động mạch.
– Tăng c-reactive protein (CRP). CRP là một yếu tố nguy cơ tương đối mới. Tăng mức độ CRP cho thấy viêm hoạt động ở nơi nào đó trong cơ thể, trừ khi một số nguyên nhân rõ ràng của tình trạng viêm được tìm thấy ở nơi khác (chẳng hạn như viêm khớp hoạt động), CRP tăng cao được cho là phản ánh tình trạng viêm trong các mạch máu – đi kèm với xơ vữa động mạch.
– Không uống rượu quá nhiều. Một số nghiên cứu cho thấy rằng việc uống rượu vừa phải (1-2 đơn vị cồn mỗi ngày, hoặc trong một số nghiên cứu, 1-2 đơn vị cồn mỗi tuần) có thể giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim. Lý do bác sĩ không muốn khuyên bạn nên uống rượu để giảm nguy cơ tim là khi mọi người uống rượu nhiều hơn hai ly mỗi ngày, nguy cơ tử vong tổng thể (vì bệnh gan, bệnh tim, ung thư vú, chấn thương và các nguyên nhân khác) tăng một cách nhanh chóng. Và như chúng ta đã biết, đối với nhiều người, thật khó để dừng lại chỉ với một hoặc hai ly rượu.
– Căng thẳng tâm lý. Căng thẳng có liên quan đến các cơn nhồi máu cơ tim trong nhiều năm. Nhưng một số căng thẳng trong cuộc sống là không thể tránh khỏi và thậm chí là điều tốt trong nhiều trường hợp.
Các yếu tố rủi ro xảy ra ở phụ nữ:
Dùng thuốc ngừa thai, đặc biệt là những người hút thuốc
Thuốc tránh thai có liên quan đến sự gia tăng nhỏ trong nguy cơ nhồi máu cơ tim sớm ở phụ nữ. Nhưng khi thuốc tránh thai được kết hợp với hút thuốc, có một sự gia tăng rất lớn trong nguy cơ. Trong thực tế, các bác sĩ khuyên rằng những phụ nữ hút thuốc không nên uống thuốc ngừa thai.
Thai kỳ phức tạp
Phụ nữ có những rối loạn nhất định trong quá trình mang thai – đặc biệt là phụ nữ bị huyết áp cao (tình trạng gọi là tiền sản giật) hoặc bệnh tiểu đường khi mang thai, hoặc những người sinh trẻ nhẹ cân – tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim sớm. Bởi vì thai kỳ phức tạp xác định những phụ nữ có nguy cơ cao, những người này nên quản lý chặt chẽ tất cả các yếu tố nguy cơ trong nhóm có thể kiểm soát được.
