Tiêu chảy là tình trạng ở trẻ nhỏ rất hay gặp phải và nhiều bà mẹ tỏ ra luống cuống không biết xử lý ra sao khi gặp tình trạng này. Dưới đây là các thông tin về bệnh tiêu chảy và lời khuyên hữu ích cho mẹ phải làm gì khi trẻ bị tiêu chảy?
>> Mẹo nhỏ phòng tránh nhiễm độc khi đi du lịch
>> Bé đi nhà trẻ hay ốm: nguyên nhân và cách khắc phục
Trẻ em thường bị tiêu chảy bao lần trong năm?
Trẻ bị đi ngoài nhiều lần trong ngày (hay còn gọi là tiêu chảy) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em, nhất là ở các nước đang phát triển. Theo ước tính, ở trẻ dưới 3 tuổi, trung bình mỗi năm mắc từ 3 – 4 đợt tiêu chảy, thậm chí có trẻ mắc 8 – 9 đợt tiêu chảy.
Nguyên nhân khiến trẻ bị tiêu chảy
Nguyên nhân dẫn đến tử vong khi trẻ bị tiêu chảy là mất nước và điện giải, suy dinh dưỡng. Suy dinh dưỡng và tiêu chảy thường song hành với nhau, tạo thành vòng xoắn bệnh lý tiêu chảy – suy dinh dưỡng – tiêu chảy.
Việc bù nước và điện giả sớm cho trẻ khi bị tiêu chảy rất quan trọng, có thể cải thiện đến 90% các trường hợp.
Mẹ phải làm gì khi trẻ bị tiêu chảy?
Biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất là bù nước và các chất điện giải. Bù nước và các chất điện giải giúp cải thiện được đến 90% các trường hợp.
Dung dịch cơ bản để bù nước và điện giải là dung dịch oresol, đây là dung dịch rất dễ sử dụng, được bán rất rộng rãi. Có nhiều chế phẩm, thường là gói pha với 1 lít nước, loại pha với 200ml nước, và loại nước đóng chai sẵn.
Sau mỗi lần đi ngoài phân lỏng, tùy theo độ tuổi mà uống số lượng khác nhau, với trẻ dưới 24 tháng thì cho uống 50 – 100ml, với trẻ từ 24 tháng – 5 tuổi thì cho uống mỗi lần 100 – 200ml, với trẻ trên 5 tuổi thì uống theo nhu cầu.
Trong điều kiện không có dung dịch oresol có thể cho uống nước pha muối và đường, nước cháo, nước dừa non,….
Tiếp tục cho bé ăn chế độ ăn phù hợp, bú sữa mẹ hoặc uống sữa bột, phải cho trẻ ăn chế độ dinh dưỡng giàu đạm để tránh nguy cơ suy dinh dưỡng.
Những yếu tố nguy cơ gây nên tình trạng bé bị tiêu chảy
– Trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi nguy cơ cao nhất, do bắt đầu ăn dặm, trong khi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.
– Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng, đẻ non, tai biến khi sinh,…
– Suy giảm sức đề kháng, gặp trong trường hợp trẻ bị sởi, quai bị, thủy đậu, viêm gan, viêm phế quản,…
– Trẻ bú sữa ngoài trong trường hợp mẹ mất sữa hoặc không đủ sữa nguy cơ mắc tiêu chảy cao hơn trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn
– Chế biến thức ăn cho trẻ không hợp vệ sinh, đồ dùng cho trẻ không được vệ sinh đúng cách
– Môi trường xung quanh, đồ chơi của trẻ mất vệ sinh, người lớn không có thói quen rửa tay, xử lý chất thải không đúng cách,…
Biểu hiện khi bé bị tiêu chảy
– Tiêu chảy: Tùy theo nguyên nhân và mức độ mà có biểu hiện tiêu chảy khác nhau, có thể trẻ bị đi ngoài ra nước, phân lỏng, phân nhày máu mũi
– Nôn: Có thể xuất hiện trước các triệu chứng tiêu chảy đầu tiên, nôn tự nhiên hoặc nôn sau một kích thích, chẳng hạn nôn sau uống sữa, sau khóc, sau ho
– Đau bụng: Trẻ thì biểu hiện quấy khóc, khóc thét, người uốn éo, trẻ lớn có thể kêu đau bụng
– Bỏ ăn: Trẻ không chịu ăn, bỏ ăn, bỏ bú
Hậu quả của bệnh tiêu chảy ở trẻ em
Hậu quả đầu tiên và hay gặp nhất là mất nước và các chất điện giải. Khi mất nước trẻ rất mệt mỏi, quấy khóc, ăn uống kém. Vì thế mà ngay khi bị tiêu chảy phải bù nước và các chất điện giải, sử dụng men vi sinh để cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Nếu không được điều trị đúng và kịp thời, tiêu chảy cấp có thể gây chậm lớn, chậm tăng cân, gầy sút cân, còi xương suy dinh dưỡng, thậm chí tử vong.
Tiêu chảy ở trẻ cũng có thể gây suy giảm miễn dịch, giảm sức đề kháng, là nguyên nhân gây ra các bệnh lý nhiễm khuẩn khác như viêm phế quản, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết…
Khi nào phải đưa trẻ đến bệnh viện
Trong quá trình bù nước và uống men vi sinh, tiếp tục theo dõi diến biến của bệnh. Phải đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi thấy có một trong các dấu hiệu sau:
+ Trẻ quấy khóc, kích thích, vật vã
+ Khát nhiều, nôn nhiều, da khô, miệng khô, mắt trũng
+ Đi ngoài phân tóe nước nhiều lần trong ngày
+ Đi phân lỏng có nhày máu
+ Tiêu chảy kèm sốt cao
+ Không có nước tiểu suốt cả ngày
+ Sau 2 ngày điều trị bù nước tại nhà tích cực mà không có tiến triển tốt.
Chúc các mẹ điều trị bệnh tiêu chảy cho bé hiệu quả.