Đột quỵ do thiếu máu não cục bộ là một trong ba loại đột quỵ chính. Tình trạng này liên quan đến thiếu máu não và chiếm tỷ lệ đến 87% các trường hợp đột quỵ.
>> Chăm sóc bệnh nhân sau đột quỵ
>> Các nhân tố làm gia tăng cơn đột quỵ
Phân loại đột quỵ thiếu máu não cục bộ
Dựa vào nguyên nhân dẫn đến đột quỵ mà các chuyên gia phân thành nhiều loại, trong đó 3 loại đột quỵ chính là:
- Đột quỵ thiếu máu não cục bộ: xảy ra khi mạch máu cung cấp máu lên não bị nghẽn.
- Đột quỵ xuất huyết: xảy ra khi một mạch máu bị vỡ. Hai tình trạng khiến mạch máu yếu và dễ vỡ gây đột quỵ xuất huyết là phình động mạch và dị dạng động – tĩnh mạch (AVM). Nguyên nhân phổ biến nhất là do huyết áp cao không kiểm soát được.
- Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hay còn được gọi là cơn đột quỵ nhỏ (mini stroke): xảy ra khi có cục máu đông tạm thời xuất hiện trong động mạch não và các triệu chứng thường tự biến mất trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, đây là một dấu hiệu cảnh báo bạn có nguy cơ mắc phải đột quỵ nghiêm trọng hơn sau này.thiếu máu não cục bộ
Đột quỵ thiếu máu não cục bộ là gì?
Đây là loại đột quỵ xảy ra do động mạch cung cấp máu cho não bị tắc nghẽn. Máu lên não có nhiệm vụ mang oxy và chất dinh dưỡng rồi lấy đi carbonic cùng các chất thải từ tế bào não. Khi một động mạch bị tắc nghẽn, các tế bào não (neuron thần kinh) sẽ không thể tạo đủ năng lượng và cuối cùng sẽ ngừng hoạt động.
Nếu quá trình lưu thông máu không được phục hồi nhanh chóng thì tổn thương não có thể tồn tại vĩnh viễn. Vì vậy, điều trị y tế kịp thời là vô cùng quan trọng.
Các triệu chứng đột quỵ thiếu máu não cục bộ
Triệu chứng cụ thể của đột quỵ thiếu máu não cục bộ sẽ phụ thuộc vào vùng não bị ảnh hưởng. Một vài triệu chứng phổ biến xuất hiện ở hầu hết người bệnh gồm có:
- Vấn đề về thị lực, chẳng hạn như nhìn đôi (song thị) hoặc mất thị lực một bên mắt
- Tê liệt hoặc yếu chi, có thể ở một hoặc hai bên cơ thể
- Hoa mắt, chóng mặt
- Hay nhầm lẫn
- Mất khả năng phối hợp vận động
- Biến dạng một bên mặt
Khi các triệu chứng xuất hiện, người bệnh cần nhận được điều trị càng sớm càng tốt, tránh để các thương tổn trở nên vĩnh viễn.
Triệu chứng hoa mắt chóng mặt
Đánh giá người bị đột quỵ thiếu máu não cục bộ
Nếu bạn nghi ngờ một người nào đó đang bị đột quỵ, hãy đánh giá nhanh qua các yếu tố F.A.S.T sau đây:
- F (Face) – Khuôn mặt: Một bên cơ mặt có thể chảy xệ xuống hoặc khó cử động.
- A (Arms) – Cánh tay: Khi bác sĩ yêu cầu bạn giơ hai tay lên, một cánh tay có thể không giữ lâu được và rơi xuống. Thậm chí, người bệnh có khi gặp khó khăn trong việc đưa cánh tay lên.
- S (Speech) – Lời nói: Hãy lắng nghe xem giọng nói của họ có rõ ràng hay khác lạ hay không.
- T (Time) – Thời gian: Nếu các yếu tố trên đều xuất hiện thì bạn phải nhanh chóng gọi cấp cứu.
Mặc dù cơn thiếu máu thoáng qua thường diễn ra trong một thời gian ngắn và các triệu chứng sẽ tự biến mất, bạn cũng nên thông báo cho bác sĩ. Đó có khả năng là dấu hiệu cảnh báo cho cơn đột quỵ thiếu máu não cục bộ xuất hiện trong tương lai.
Những yếu tố nguy cơ mắc đột quỵ thiếu máu não cục bộ
Những vấn đề sức khỏe liên quan đến hệ tuần hoàn là yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ thiếu máu não cục bộ, bao gồm:
- Huyết áp cao
- Xơ vữa động mạch
- Nồng độ cholesterol cao
- Rung nhĩ
- Đau tim
- Thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm
- Khuyết tật tim bẩm sinh
Các yếu tố rủi ro khác gồm có:
- Đái tháo đường
- Hút thuốc
- Thừa cân, đặc biệt là nhiều mỡ bụng
- Nghiện rượu
- Sử dụng một số loại thuốc như cocain hay metamphetamine
Đột quỵ thiếu máu não cục bộ thường phổ biến hơn những người có tiền sử gia đình từng bị đột quỵ hoặc đã từng đột quỵ trước đây. Đàn ông có nguy cơ cao hơn phụ nữ, người da đen có khả năng mắc bệnh cao hơn các chủng tộc khác. Rủi ro cũng tăng theo tuổi tác.